Deltacommissaris verkent het Waddengebied

[Inleidende muziek]

Commentaarstem: De Wadden. Met de rijke Waddenzee en haar prachtige eilanden is dit stuk natuur vorig jaar met recht op de werelderfgoedlijst gezet.

Wim Kuijken: Het is een heel mooi gebied. Je kunt je bijna niet voorstellen dat er ooit plannen waren na de eerste Deltacommissie na de watersnoodramp in '53 om het in te polderen hier. Dat is dus niet gebeurd en dat is maar goed ook.

Commentaarstem: Veel Nederlanders brengen hier hun vakantie door, maar om over 100 jaar hier nog vakantie te vieren is er veel onderzoek nodig.

Wim Kuijken: Omdat met de verwachte veranderingen van het klimaat en de zeespiegelstijging je natuurlijk in het bijzonder ook naar dit gebied moet kijken: wat gaat er gebeuren naar verwachting. Er moet nog veel bestudeerd worden, gemonitord worden en daarom ben ik ook hier om dat met de mensen te bespreken.

Commentaarstem: Op Ameland werd Deltacommissaris Kuijken bijgepraat over thema's als zandbalans en de aanpak van dynamisch kustbeheer. Om het eiland op zijn plek te houden is ruim 9 miljoen kuub zand nodig.

Albert de Hoop: Zandsuppleties zijn voor Ameland heel belangrijk, vooral in het gebied waar we nu op dit moment staan. Het eiland moet beschermd worden tegen
 hoge zee en bij zware storm komt die zee tot aan de duinvoet toe. En op het moment dat die smal en laag zou zijn dan zou die eroverheen spoelen en dan komt het hele bewoonde gebied wat hierachter ligt onder water te staan.

Commentaarstem: De zeespiegel stijgt inmiddels met achttien centimeter per eeuw. Het alleen maar ophogen van dijken is niet altijd de oplossing.

Albert de Hoop: Het is al aangetoond dat als jij een mooi kweldergebied maakt in de aanloop naar een zeegebied of wanneer je rijke dijken aanlegt, dat zijn dijken waar ook planten groeien en dieren, een leefmilieu mogelijk is, dan breekt dat golven en daardoor worden die minder hoog en minder zwaar op de dijken en hoeven de dijken ook minder hoog. En zo creëer je zeg maar natuur met natuur.

Commentaarstem: De regeringscommissaris voor het deltaprogramma vindt participatie van groot belang. Vaak komen lokale organisaties met simpele en toepasbare oplossingen, zoals de Waddenvereniging die met zogenoemde schetsbijeenkomsten tot een plan van aanpak kwam om een vogelgebied in stand te houden.

Anky Woudstra: De oplossing is kortgezegd werken met natuurlijke processen die hier sinds jaar en dag al spelen en dus niet weer een basaltdam neerleggen of een hoge dijk opwerpen, maar gebruikmaken van zand, van schelpen, van schelpdieren en zowel op de korte termijn als op de langere termijn zorgen dat het gebied zichzelf ophoogt en ontwikkelt, zichzelf in stand kan houden.

Wim Kuijken: En het zijn verrassende uitkomsten. Niet alleen in Zeeland, maar ook hier met de Waddenvereniging zie je dus dat mensen met elkaar dan een nieuwe oplossing kunnen bedenken die dan vervolgens ook tot realiteit wordt en dan komt er nog geld voor zelfs. Dus de kracht van het ontwerp is toch wel een vondst die ik in het deltaprogramma vaker zou willen toepassen.

Commentaarstem: Op het vasteland voert het bezoek langs de Friese kust en de Groningse waddendijk.

Spreker in bus: Het is toch, wat zal ik zeggen, een hele gecultiveerde dijk met een weg erop.

Commentaarstem:  Na een presentatie in Holwerd over onder andere de belangrijke bijdrage van kwelders aan een veilige kust vervolgde de Deltacommissaris zijn bezoek naar Lauwersoog.

Daar kreeg hij visies op water, natuur en veiligheid gepresenteerd. De veiligheid is in de Eemshaven erg relevant, want in 2012 komt hier maar liefst 35% van de Nederlandse energie vandaan. Als dit gebied onderwater loopt dan zijn de gevolgen niet te overzien.

Monique van den Dungen: En daarom is het heel erg belangrijk dat de veiligheid gegarandeerd blijft, want als Noord-Nederland onder loopt, de elektriciteitsvoorziening in gevaar komt, dan komt ook de gasvoorziening van Nederland in gevaar.

Interviewer: Dan zitten de mensen zonder stroom als het ware?

Monique van den Dungen: Ja, maar ook in de kou.

Commentaarstem: De zeespiegelstijging hoeft niet alleen negatieve gevolgen te hebben voor de Waddenzee.

Wim Kuijken: Mij viel op dat ik oorspronkelijk de gedachte had dat de zeespiegelstijging rampzalig zou zijn, even extreem uitgedrukt, voor de Waddenzee, en ik merk in dit bezoek dat een zeespiegelstijging op zichzelf, mits die geleidelijk gaat, ook nog wel betekenis kan hebben voor het gebied omdat er tegelijk weer veel zand meegaat. Dus het kan zo zijn, als je dat goed waarneemt dat het zeg maar beheersbaar is.

Commentaarstem: Kuijken sloot zijn verkenning van het Waddengebied af in Delfzijl. Daar bezocht hij het Marconiproject. Dat is een plaatselijk project waarbij dijkversterking en stadsverfraaiing met veiligheid worden gecombineerd.