Wie krijgt dit jaar het Zonnetje?

Beeldtekst: genomineerde Zonnetje 2023

Beeldtekst: Tilburg Spoorpark

Water stroomt door een beek. Een hand reikt naar het water en schept wat water op. Een vrouw loopt langs de kade, door het water en neemt vervolgens plaats op een boomstam. Ze slaat een boek open.

Spreker: Lucy Bathgate, Initiatiefnemer Levend Water

LUCY: "Ik ben water. Leg mij maar ergens neer. Mijn verlangen gaat uit naar meer wilde natuur en levend water in de stad."

Lucy legt het boek op de boomstam. "Mijn droom voor ons land" staat er op de voorkant met een foto van Willem Alexander, zijn vrouw en kinderen.

Lucy kijkt uit over het spoorpark. Verschillende watervogels leven er in de beekjes en rivieren.

"Toen ik helemaal begon met mijn droom, toen wist ik nog niets van water. Ik heb geleerd dat als het stromend is, schoon en stromend, dat het ook gezond is."

Een trein rijdt langs. Een oude foto komt in beeld waarop vooral braakliggend terrein met wat spoorwegen te zien is. 

"Dit terrein was vroeger het Van Gend & Loos terrein, maar lag daarna jaren braak en de gemeente gaf de ruimte aan burgerinitiatieven om hier met een plan te komen."

Bezoekers genieten van het park door te wandelen en de eendjes te voeren.

"Drie dagen voor de sluitingstijd zag ik deze oproep en ik dacht: oh, dat wil ik wel! Acht plannen zijn uitgekozen en samen hebben we het park gemaakt."

Lucy loopt samen met Henri door het park.

Spreker: Henri van Wylick, Adviseur Stedelijk Water Waterschap de Dommel

HENRI: "Lucy had al een heel netwerk van experts om zich heen verzameld en vanuit het Waterschap
de Dommel zijn wij ook daarbij betrokken om met name vanuit onze expertise inbreng te geven op de plannen die ze had. Wat is daarvoor nodig? Welke kennis? Op het vlak van water, op het vlak
van waterzuivering, het beheer wat er nodig. Je kunt wel iets maken, maar je moet ook nadenken over: hoe houd ik het dan in stand? Tot en met de monitoring van de waterkwaliteit en het opleiden van de vrijwilligers daarvoor."

Een vrijwilliger is bezig om wat overtollig riet weg te halen langs de rivier. Henri en Lucy lopen langs en zwaaien.

LUCY: "Het water op het waterplein wordt elke ochtend opgepompt uit de vijver. Dat is regenwater en elke avond stroomt het weer in de beek en vanuit de beek stroomt het weer in de vijver zodat er geen water verloren gaat." 

Kinderen spelen in de vijver.

"Als we te veel water hebben, als er bijvoorbeeld een flinke bui is dan kan het water in de vijver zeventig centimeter stijgen. Langs alle oevers zakt het in het grondwater en dragen we zo bij aan de klimaatadaptatie in deze stad."

HENRI: "Als inwoners iets willen en ze hebben die innerlijke drive, dan is eigenlijk niets meer wat hun tegenhoudt. Dat moet je koesteren en dan moet je faciliteren. Dan moet je verder helpen en daarmee zorg je er met z'n allen voor dat het gewoon prettiger wonen en leven is in een
bijvoorbeeld een stad als Tilburg."

Henri en Lucy lopen naar een uitkijktoren in het park. Samen kijken ze uit over het Spoorpark en de stad Tilburg.

Beeldtekst: Nationaal Deltaprogramma, Stem nu via deltaprogramma.nl/zonnetje

Beeldtekst: genomineerde Zonnetje 2023

Beeldtekst: Tuin de Bajonet, Oude-Westen Rotterdam

Tussen de veelkleurige bloemen en planten vangen we een glimp op van mensen die zitten in de tuin.

Spreker: Wolbert van Dijk, Stedenbouwkundige, landschapsontwerper en initiator Tuin de Bajonet

WOLBERT: "Een collectief ontmoetingsplek voor de buurt en geen regendruppel naar het riool. Dat zijn de twee principes van deze tuin.
De reactie die we vooral krijgen is dat het een groene oase is in de binnenstad. Dat is wat men heel erg waardeert."

Wolbert plukt wat druiven en eet deze op. Marianne staat bij een klein café in de tuin. Ze praat met de gasten van het café.

Spreker: Marianne Maaskant, Gastvrouw Tuin de Bajonet / buurtbewoonster

MARIANNE: "Er zijn soms hele leuke gesprekken, 'goh, dat dat er is in het Oude Westen'. Toch een wijk met een naam."

De oude binnentuin ligt vol met tegels.

WOLBERT: "Dit binnenterrein lag er heel erg verlaten bij. En Woonstad had een aantal buurtbewoners waaronder mij gevraagd: wat zou je hiermee kunnen doen? Toen hebben we allerlei workshops gehouden met de bewoners, met allerlei organisaties."

Op foto's lachen mensen, wordt er gekookt en zijn mensen met elkaar in gesprek in de tuin.

"En toen zijn er allemaal ideeën gekomen hoe deze plek zou kunnen functioneren. Uiteindelijk is dit ervan geworden. Een collectieve ontmoetingsplek voor de
buurt, onderhouden door vrijwilligers, buurtbewoners, maar ook door Pameijer, een zorginstelling met mensen met een afstand van de arbeidsmarkt."

Marianne plukt wat onkruid in de moestuin. Mensen worden bediend in het café.

"In de tuin zijn verschillende watertechnieken zoals de infiltratiekratten waar we nu op staan. Daarbovenop hebben we een groot terras gemaakt. En we hebben een intelligente regenton, dus die kan lezen als er een bui aankomt. En je kunt ook met een app, vanaf de bank, de regenton laten leeglopen. En al het water van het platte dak daar komt in die regenton en dat is ongeveer 400 liter. Het voordeel is sowieso, dat er geen water naar het riool gaat en voor de rest blijft het ook de bodem heel nat. Dat kan je ook zien in de tuin, we hoeven heel weinig te sproeien. En dat geeft ook weer een hele koele plek. Dus je ziet dat vaak tijdens hele warme dagen dat mensen juist hier verkoeling zoeken."

Marianne en Wolbert lopen samen door de tuin.

MARIANNE: "Ik kom graag hier als alle bollen, tulpen enzo, bloeien. Dat vind ik eigenlijk wel de mooiste tijd in de tuin."

WOLBERT: "Als je zo'n project start probeer met zoveel mogelijk mensen en met name verschillende mensen dit op te pakken. Dus van professionals qua tuinontwerp, maar ook met een zorginstelling of met mensen die vooral met de handen werken. Een andere tip is maak je ideeën beeldend. Ga met elkaar rond de tafel en maak tekeningen. Maak collages zodat je met die beelden ook de boer op kan. Zodat je mensen enthousiast kan maken."

De tuin staat vol in bloei. Door een onderdoorgang in de straat zoomt de camera uit. Achter deze onderdoorgang ligt de mooie tuin De Bajonet.

Beeldtekst: Nationaal Deltaprogramma, Stem nu via deltaprogramma.nl/zonnetje

Beeldtekst: genomineerde Zonnetje 2023

Beeldtekst: Groningen, F.D. Rooseveltstraat

Spreker: Petra de Groot, Mede-initiatiefnemer vergroening plein

Bloemen staan volop in bloei. Daarvoor was het anders laten een paar foto's zien. Het plein lag toen vol met tegels. 

PETRA: "Je had alleen maar stenen, tegels en één boom en je hoorde mensen ook langslopen van: ‘oh, wat is dit een betonnen plein.’ Wat ongezellig. Als mensen nu langskomen
dan hoor je: ‘oh, wat is het opgeknapt. Wat is het mooi geworden, prachtig.’ En ik weet dat mensen er soms hun wandeling op aanpassen. Zo grappig, want die vinden dit gewoon echt heel erg leuk."

Petra loopt met twee andere bewoners richting het plein. Ze gaan wat onderhoud doen aan de bloemen en planten. Petra geeft de bloemen wat water.

"Met een deel van de bewoners hebben we zoom meetings gehouden om te kijken van: wat willen we graag? En van daaruit hebben we gewoon een wensenlijstje gemaakt. Daarmee zijn we naar de gemeente gegaan. Met deze inspraak van ons hebben we een inspraakavond gekregen vanuit de gemeente. En daar konden we alles kenbaar maken wat we graag zouden willen."

Petra loopt samen met Roelke naar het plein. Ze bekijken de mooie bloemen.

Spreker: Roelke Nienhuis, Projectmanager Leefkwaliteit gemeente Groningen

ROELKE: "Ik werk voor de gemeente Groningen bij het programma Leefkwaliteit. We hebben allerlei opgaven. En één daarvan is dat we graag hittestress willen verminderen. We zijn als gemeente 
lid van Steenbreek. Dus ook vanuit Steenbreek zijn er doelen en zijn er ook financiën. En we hebben ook nog apart geld voor participatieprojecten. Dus alles bij elkaar opgeteld, kwam eigenlijk de vraag op het goede moment."

Bewoners zitten voor hun huis op een bankje te kletsen. Roelke en Petra kijken samen naar een bijenkast op het plein.

"Met allerlei partijen hebben we samengewerkt. Niet alleen met de bewoners maar ook met de woningbouwvereniging. Met Nijestee. We hebben met verschillende aannemers gewerkt.
Met collega's van Stadsbeheer die hebben de bomen aan de noordzijde allemaal geplant. Het is echt een voorbeeldproject, vind ik, voor onze gemeente."

Ook langs de huizen, op de balkons en de daken is veel groen te vinden zoals klimplanten en mos. Roelke inspecteert een klimplant. 

"Als gemeente vinden we het heel belangrijk dat we aan plantgatverbetering doen. Dus dat hebben we hier ook gedaan, want we willen dat de bomen ook toekomst hebben. En het is zo ingericht dat het regenwater ook ten goede komt aan de bomen."

PETRA: "Door die klimaatverandering wordt het natuurlijk ook steeds heter en die buien zijn steeds heftiger. En door dat groen merk je toch wel dat dat enorm verbeterd is. Dat water blijft niet meer liggen en de temperatuur is echt stukken beter."

Een kat ligt te genieten van de zon tussen de planten.

"We zijn ook echt wel trots dat we dat met z’n allen voor elkaar hebben gekregen. Maar je moet wel die stap maken, want als je die stap niet maakt dan gebeurt er natuurlijk niks.
Maar als je die stap maakt, krijg je echt heel veel voor elkaar."

Een bij kruipt uit een bloem en vliegt weg.

Beeldtekst: Nationaal Deltaprogramma, Stem nu via deltaprogramma.nl/zonnetje