Kennisontwikkeling en signalering
Kennis is cruciaal voor het nationaal Deltaprogramma. Het is de basis voor het nemen van belangrijke besluiten over bijvoorbeeld de veiligheid, economie en leefomgeving in Nederland. Daarom besteedt het nationaal Deltaprogramma veel aandacht aan het toepassen, ontwikkelen en delen van kennis.
Het Deltaprogramma haalt via onderstaande methoden en technieken de meest actuele kennis op.
Nationaal Water Model
De beslissingen, strategieën en maatregelen in het Deltaprogramma moeten inhoudelijk goed onderbouwd zijn. Om ervoor te zorgen dat alle deelprogramma’s van het Deltaprogramma dezelfde actuele kennis en methoden gebruiken, is het Nationaal Water Model ontwikkeld. Met dit model verrichten we alle voorspellingen en voeren we analyses uit die te maken hebben met water. Denk aan waterveiligheid, de zoetwatervoorziening en waterkwaliteit.
De deltascenario’s
Het Deltaprogramma kijkt vooruit naar 2050 en 2100 en schetst mogelijke toekomstbeelden. Hoe ziet het klimaat eruit de komende eeuw? En wat zijn de sociaaleconomische ontwikkelingen de komende decennia? Werken met verschillende toekomstbeelden zorgt ervoor dat Nederland goed voorbereid is.
In 2024 publiceerden we de nieuwe deltascenario’s.
Deze geven vier mogelijke, plausibele toekomstbeelden voor 2050 en 2100. Ze houden rekening met klimaatverandering, klimaatmitigatie (het terugdringen van de mondiale broeikasgasuitstoot) en sociaaleconomische veranderingen (bevolkingsgroei, economische en ruimtelijke ontwikkelingen). Voor elk deltascenario is onderzocht hoe de toekomstige wateropgaven voor zoetwaterbeschikbaarheid, wateroverlast en waterveiligheid er in 2050 en 2100 uit zien.
In alle scenario’s worden de opgaven voor watertekort, wateroverlast en waterveiligheid meer en groter. Steeds vaker zal er ook sprake zijn van een stapeling van opgaven: gebieden krijgen te maken met opgaven voor zowel zoetwaterbeschikbaarheid en wateroverlast als waterveiligheid. De deltascenario’s laten zien waar het gaat knellen en helpen om oplossingen te vinden. Het Nationaal Water Model wordt ingezet om de scenario’s kwantitatief te vertalen naar wateropgaven (bijvoorbeeld kilometers dijkversterking) en om de effectiviteit van strategieën en maatregelen te kunnen bepalen.
Deltafacts en kennisnetwerk
Kennis delen is net zo belangrijk als kennis ontwikkelen. Dat gebeurt op verschillende manieren:
Deltafacts
Dit zijn online kennisdossiers met een korte samenvatting van de kennis over een bepaald onderwerp. Waterbeheerders kunnen deze informatie gebruiken bij het maken van keuzes. Deltafacts werden ontwikkeld als onderdeel van het programma Deltaproof van STOWA en samenwerkende waterschappen.
Kennisnetwerk Deltaprogramma
Dit netwerk bestaat uit vertegenwoordigers van de thema’s en gebieden waar het Deltaprogramma om draait en vertegenwoordigers van kennisinstellingen. Er wordt gesproken over de behoefte aan en het aanbod van kennis en het ontsluiten daarvan. Deelnemende kennisinstellingen zijn onder andere Deltares, het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), KNMI, TU Delft en Wageningen University & Research.
Kennisagenda
Voor een optimale uitvoering van het Deltaprogramma zijn innovaties en antwoorden op kennisvragen nodig. Die kennisvragen, afkomstig van de thema's en gebieden van het Deltaprogramma, worden gebundeld in de kennisagenda. In de agenda staan de lopende en gewenste activiteiten op het gebied van toepassingsgerichte kennis, (technische) innovaties en diepgaand onderzoek. Eens per twee jaar wordt de agenda geactualiseerd en als achtergronddocument opgenomen in het Deltaprogramma.
De kennisvragen uit de kennisagenda worden ook opgenomen in ontwikkelprogramma’s voor kennis van bijvoorbeeld het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat en het KNMI. De uitwerking van die vragen zorgden bijvoorbeeld al voor de nieuwe kennis- en innovatieagenda, voor contracten van de Topsector Water en voor water- en klimaatgerelateerde vragen in de Blauwe Route van de Nationale Wetenschapsagenda.
Signaalgroep
De Signaalgroep Deltaprogramma monitort veranderingen in klimaat, zeespiegel, hydrologie en ruimtegebruik aan de hand van indicatoren die zowel betrekking hebben op het verleden als de toekomst. Op deze manier wordt inzichtelijk op welk moment de koers of het tempo van het Deltaprogramma mogelijk zal moeten worden bijgesteld. Een overzicht van meetreeksen van die indicatoren is te vinden in het ‘Signaalportaal’.
De Signaalgroep bestaat uit inhoudelijke experts van een aantal voor het Deltaprogramma relevante en gezaghebbende kennisinstellingen.
De adviezen van de Signaalgroep zijn onderdeel van het jaarlijkse Deltaprogramma. Via het overzicht van publicaties zijn de adviezen terug te vinden.