Waddengebied

De gehele Waddenzee, van Den Helder tot Esbjerg, is opgenomen in de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het is een van de belangrijkste wetlands van de wereld en heeft unieke natuurwaarden. 

Opgaven

Het uitgestrekte intergetijdengebied in de ondiepe Waddenzee (eilanden, wadplaten, kwelders en geulen) vormt een buffer tegen hoge golven van de Noordzee. Zonder deze buffer zouden de waterkeringen langs de vaste wal en op de eilanden beduidend sterker en hoger moeten zijn. Het intergetijdengebied van de Waddenzee heeft zand en slib nodig om te kunnen meegroeien met de stijgende zeespiegel. Als de zeespiegel sneller stijgt is méér zand en slib nodig. Als het intergetijdengebied de stijging niet meer kan bijhouden, neemt de bufferende werking af. 

Op dit moment voldoet een deel van de dijken langs de vaste wal van de Waddenzee, de Eems-Dollard en de eilanden niet aan de wettelijke normen. Deze waterkeringen worden daarom versterkt. De aanleg van een innovatieve dijkversterking voor het traject Lauwersmeer - Vierhuizergat is in 2023 gestart. Innovatieve dijkversterkingen voor de trajecten Koehool - Lauwersmeer en Den Helder - Den Oever zijn in ontwikkeling. Deze dijkversterkingen dragen ook bij aan andere gebiedsdoelen, zoals versterking van de natuurwaarde en verbetering van de leefbaarheid. Voor het dijktraject Zurich - Koehool loopt nu een voorverkenning; de verkenning staat geprogrammeerd vanaf 2026. Naar verwachting worden alle (nu) voorziene dijkversterkingen om te voldoen aan de nieuwe wettelijke normen voor 2050 opgeleverd. Binnen de huidige voorkeursstrategie zijn bij verdere zeespiegelstijging en bodemdaling ook na 2050 verdere versterkingen van de dijken nodig.

Voorkeursstrategie Waddengebied

De voorkeursstrategie voor het Waddengebied richt zich op borging van de waterveiligheid. Dit bestaat uit twee onderdelen: zo veel mogelijk behoud van de huidige bufferende werking van de eilanden en het intergetijdengebied en verdere innovatieve versterkingen van de waterkeringen. Onderdeel daarvan is het zandige systeem van de kust in balans houden met zeespiegelstijging. Ook belangrijk zijn verdere kennisontwikkeling van de systeemwerking van de Waddenzee, pilots en monitoring.  

Kennisprogramma Zeespiegelstijging (KPZSS) 

Het Kennisprogramma Zeespiegelstijging richt zich op de gevolgen van de zeespiegelstijging, en doet een verkenning naar de mate waarin eilandduinen hierin op natuurlijke wijze kunnen meegroeien. Ook kijkt het programma naar het aantal zandsuppleties dat in de toekomst nodig is en de gevolgen van veranderingen in de Waddenzee voor zowel het binnendijks landgebruik als de waterkeringen op het vasteland en de Waddeneilanden. Het Deltaprogramma Waddengebied neemt de resultaten van deze verkenning mee in de herijking van de voorkeursstrategie. 

Integraliteit 

Er wordt ingezet op innovatieve dijkversterking met een maatschappelijke meerwaarde. Er komen integrale veiligheidsstrategieën die samenhangen met keuzes voor het kustbeheer op de lange termijn.