Deltaplan Zoetwater
In het Deltaplan Zoetwater staan maatregelen en onderzoeken met betrekking tot de beschikbaarheid van zoetwater in Nederland. Het Rijk en de zoetwaterregio's stellen het Deltaplan vast. In het Deltaplan staan ook afspraken over de financiële bijdragen van Rijk en regio. Het Deltafonds bekostigt de uitvoering van maatregelen in het hoofdwatersysteem. Voor de vergoeding van de regionale maatregelen geldt: 75% door de regio en maximaal 25% uit het Deltafonds. Het Deltaplan Zoetwater is gedetailleerd ingevuld voor de komende zes jaar en voor de zes jaar daarna op hoofdlijnen. Het biedt ook een doorkijk tot 2050.
Deltaplan Zoetwater fase 1
De uitvoering van het Deltaplan Zoetwater fase 1 (2015-2021) is grotendeels achter de rug. In totaal zijn 51 maatregelen gerealiseerd in deze periode, 9 kleinere maatregelen worden afgerond in 2024. Recente mijlpalen zijn onder meer de succesvolle inzet van slim watermanagement tijdens de droge zomers in 2018 en 2019, de afronding van gebiedsprocessen voor waterbeschikbaarheid in urgente gebieden en de toenemende samenhang tussen stresstesten en risicodialogen in gemeenten. Verschillende projecten lopen nog deels door. Dit zijn onder andere de Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA), Implementatie Peilbesluit IJsselmeer, Maatregelen Friese IJsselmeerkust en Aanvoerdeel Noordervaart. De volledige lijst van maatregelen staat in het Deltaplan Zoetwater fase 1.
Deltaplan Zoetwater fase 2
In 2021 zijn de maatregelen voor de tweede fase van het Deltaplan Zoetwater vastgesteld, en in 2022 is deze tweede fase van start gegaan.
Meer dan de helft van de investeringen in deze fase is voorzien op de Hoge Zandgronden, met als doel de omslag te maken naar het beter vasthouden van water. Overige maatregelen zijn gericht op het effectiever en doelmatiger verdelen van het beschikbare water, het gebruik van alternatieve bronnen (zoals effluent en brakke kwel) en een (klimaat)robuuste inrichting en beheer van het watersysteem. Ook wordt geïnvesteerd in innovaties in onder meer de landbouw.
In de voorbereiding op de derde fase van het Deltaplan Zoetwater worden de zoetwaterdoelen verder geconcretiseerd. In hoeverre dragen de maatregelen bij aan het doelbereik? Geven de maatregelen richting aan de samenhang met andere transities? Het is belangrijk te blijven investeren in zoetwaterbeschikbaarheid, ook na 2027.
Regionale afspraken
In de Specifieke Uitkeringsregeling (SPUK) staan afspraken over verantwoordelijkheden, financiën, kostenverdeling en de planning van alle maatregelen. Enkele regio’s stelden ook regionale bestuursovereenkomsten vast. Elke zoetwaterregio doet stapsgewijs wat nodig is. De zoetwaterregio’s zijn: Noord-Nederland, Hoge Zandgronden Oost, Hoge Zandgronden Zuid, Rivierengebied, West-Nederland en de Zuidwestelijke Delta.
Beleidstafel Droogte
In de eindrapportage (2019) van de Beleidstafel Droogte staan in totaal 46 aanbevelingen waarmee de verschillende overheden aan de slag zijn gegaan. De aanbevelingen gaan over het grondwaterbeheer op de Hoge Zandgronden, het uitwerken van waterbeschikbaarheid en het stimuleren van klimaatadaptieve landbouw.