Excursies

Tijdens een gevarieerd excursieprogramma verspreid over de provincie Flevoland gaat de aandacht onder andere naar de wateropgave, klimaatadaptatie en de dillema’s waar overheden soms voor staan. U ziet en hoort in de praktijk over uitdagingen rond water en ruimte op nieuw land!

Het samenwerkingsverband ‘Samen maken we Flevoland’

Het samenwerkingsverband ‘Samen maken we Flevoland’ bestaat uit het Waterschap Zuiderzeeland, de provincie Flevoland en de gemeenten Almere, Lelystad, Noordoostpolder, Urk en Zeewolde. Samen richten zij zich op diverse opgaven, zoals het versterken van de economie, toekomstbestendige woningbouw en duurzame landbouw. Ook werken ze aan klimaatrobuustheid, de kwaliteit van bodem en water, biodiversiteit en waterveiligheid. Dat doen ze met vele andere partijen, zoals de terrein beherende organisaties en Rijkswaterstaat. Tijdens de excursies laten zij u graag zien ‘hoe water hen beweegt’ in hun mooie gebied.

Programma woensdag 13 november 2024

Tijd	Programma
10.00	Inloop in het stadhuis van Almere
10.50	Welkom namens Samen maken we Flevoland door directeur Waterschap Zuiderzeeland Wouter Slob
11.00	Start excursies
17.00	Einde excursies en aankomst stadhuis Almere. We komen samen in de Burgerzaal
17.30	Formeel welkom door wethouder Jesse Luijendijk
17.40	De toekomst van Almere door concerndirecteur Marc Hanou
18.00	Netwerkborrel en gelegenheid om bij de maquette van Almere Pampus te praten met projectdirecteur Carlinde Adriaanse
19.00	Einde programma

Excursies op de bodem van de voormalige Zuiderzee

Er zijn zeven excursies, waaruit u er één kunt kiezen. Per excursie bezoekt u verschillende locaties.

Excursie 1: Almere en omgeving   
Excursie 2: Lelystad en omgeving  
Excursie 3: Markerwadden 
Excursie 4: Urk en omgeving  
Excursie 5: Noordoostpolder  
Excursie 6: Zeewolde en omgeving  

Excursie 1: Almere en omgeving  

Kiest u voor deze excursie dan nemen we u mee naar drie bijzondere locaties rondom Almere. Eerst gaat u naar Gemaal De Blocq van Kuffeler. Dit is een van de grootste gemalen ter wereld. Het gemaal heeft vier identieke elektromotoren die samen 3,2 miljoen liter water per minuut uit de polder pompen. In slechts zeven maanden tijd heeft het gemaal Zuidelijk Flevoland drooggelegd.

Daarna bezoekt u de Regenboogbuurt. Deze buurt heeft meer dan 2000 verschillende woningen en tientallen soorten bomen en struiken. De Regenboogbuurt is inmiddels jong cultureel erfgoed van Almere. De afgelopen vijf jaar is er hard gewerkt aan groot onderhoud, met speciale aandacht voor klimaatbestendigheid en het creëren van een gemeenschapsgevoel onder bewoners.

De derde locatie is de nieuwbouwwijk Almere Duin. Dit is een bijzondere ontwikkeling op en rond de waterkering. Direct aan het IJmeer, met uitzicht op Amsterdam, is hier een uniek stukje stad gemaakt in een nieuw duinlandschap. Een deel van Almere Duin is gebouwd tegen de dijk, waarbij dijkveiligheid uitgangspunt was. Hier werkten gemeente, waterschap en diverse andere partijen vanaf het begin intensief samen

Excursie 2: Lelystad en omgeving 

Lelystad is de hoofdstad van Flevoland. In Lelystad krijgt u uitleg over een van de grote dijkversterkingsprojecten die Waterschap Zuiderzeeland de komende jaren heeft uit te voeren.

Allereerst bezoeken we het project Versterking IJsselmeerdijk. De ruim 17 kilometer lange IJsselmeerdijk loopt van de Houtribdijk bij Lelystad noordwaarts naar de Ketelbrug, die de Flevopolder verbindt met de Noordoostpolder. Dit project bevindt zich in de planuitwerkingsfase. In de verkenningsfase is een voorkeursalternatief geschetst, waarbij we voor het noordelijke deel een vooroeveroplossing (waar dit mogelijk is) uitwerken. De vooroever bestaat uit een vooroeverdam met openingen voor waterverversing, met daarachter ondiep water en een erosiebuffer ter compensatie van de te verwachten zandverliezen. De versterking IJsselmeerdijk is onderdeel van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma - HWBP, waarmee we Nederland waterveilig maken.

Na een bezoek aan gemaal Wortman reizen we langs de Oostvaardersplassen weer terug naar Almere. 

Excursie 3: Markerwadden

Bij deze excursie stapt u op de boot. Eerst wordt u naar Lelystad gebracht om vanuit daar per boot te vertrekken de Markerwadden. Aan boord spreken we ook over het project Oostvaardersoevers. Hier is het de bedoeling om te zorgen voor een sterk en levendig watergebied voor dieren en planten, door verbindingen aan te leggen zoals water in- en uitlaten en vispassages met geleidelijke overgangen.

Marker Wadden is een cluster van vijf nieuwe, onbewoonde natuureilanden, die van 2016 tot 2021 kunstmatig in het Nederlandse Markermeer zijn aangelegd. De eilanden liggen op ongeveer vier kilometer van de Houtribdijk, die Enkhuizen en Lelystad verbindt. De afstand tot Lelystad bedraagt negen kilometer. Het cluster eilanden vormt voorlopig de eerste fase van een project dat in de toekomst verder zal of kan worden uitgebreid. In deze fase hebben ze een oppervlakte van ongeveer 800 hectare, ruim één procent van het hele Markermeer. Marker Wadden maakt samen met de Oostvaardersplassen en de Lepelaarplassen deel uit van Nieuw Land, het nieuwe Nationaal Park dat in 2018 is gevormd.

Excursie 4. Urk en omgeving 

Deze excursie gaat naar het oudste en kleinste dorp in ons beheergebied waar een dijk dwars door de haven loopt. Op Urk vertellen we eerst over de lange historie van het eiland en hoe waterveiligheid, zowel vroeger als nu, een rol speelt. Daarna brengen we een bezoek aan het gemaal Vissering dat eind 2022 is gerenoveerd naar een technisch modern gemaal dat voldoet aan de eisen uit deze tijd. In dit duurzame gemaal maken we geen gebruik van fossiele brandstoffen, zoals diesel of gas. Ook zijn het energieverbruik en de CO2-uitstoot sterk verminderd. Vissen kunnen nu makkelijker tussen het IJsselmeer en de Urkervaart bewegen via een visvriendelijke passage. De renovatie is uitgevoerd met behoud van het nostalgisch en monumentaal karakter van het gebouw.  

De provincie Flevoland gaat een buitendijkse haven aanleggen genaamd “MSNF” (Maritieme Servicehaven Noordelijk Flevoland). De havenontwikkeling bood een kans om de gebiedsontwikkeling te koppelen aan de waterveiligheidsopgave. De nieuwe golfbreker die de haven gaat beschermen wordt onderdeel van de primaire kering. Hiermee is de waterveiligheidsopgave opgelost. Tijdens de excursie kunt u zien waar de (toekomstige) buitenhaven wordt gebouwd en welke uitdagingen er zijn.

Tenslotte nemen we een kijkje op de AWZI Tollebeek waar niet alleen veel water vanaf Urk wordt gezuiverd, maar waar we ook met succes een proef hebben uitgevoerd met Ephyra. Dit is een compacte en duurzame technologie voor de vergistring van natte biomassa zoals slib uit een zuiveringsinstallatie.

Excursie 5. Noordoostpolder 

De Noordoostpolder is een polder, gemeente en landstreek in de Nederlandse provincie Flevoland. De gemeente telt ongeveer 50.000 inwoners op een landoppervlakte van 460,05 km², waarmee het qua landoppervlakte een van de grootste gemeenten van Nederland is. Met een wateroppervlakte (voornamelijk IJsselmeer) van 135,36 km² komt het totaal op 595,41 km². De grootste plaats van de gemeente is Emmeloord, waar ook het gemeentehuis staat. De Noordoostpolder staat bekend om de fruitteelt en bollenteelt. Hierbij zijn onderwerpen als waterkwaliteit en bodemdaling een uitdaging.
 
We bezoeken ook het Waterloopbos. Dit Rijksmonument is een historisch openlucht-laboratorium in een prachtig polderbos. Hier zijn honderden onderzoeken uitgevoerd naar het gedrag van water. Hier leerden Nederlanders werken met water, golven en stroming. Onze wereldwijde bekendheid als waterland danken we aan het onderzoek dat in dit bos plaatsvond. Er zijn onder meer restanten van het onderzoek naar de Deltawerken.
 
Verder bekijken we Schokland. Dit was, net als Urk, een eiland in de Zuiderzee. Sinds de drooglegging van de Noordoostpolder in 1942 maakt het deel uit van het vasteland van de huidige provincie Flevoland. Vanwege de archeologische rijkdom en geschiedenis is het gebied in 1995 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO geplaatst.

Excursie 6. Zeewolde en omgeving 

Zeewolde is de jongste gemeente van Nederland (dit jaar 40 jaar) die ook nog eens energieneutraal is. Op veel locaties kun je in deze gemeente buitendijks wonen. Het agrarische landschap is in deze gemeente sterk vertegenwoordigd terwijl er ook veel claims worden gelegd op andere ruimtelijke ontwikkelingen. Zoals de plannen om er een datacentrum te bouwen.

Op deze excursie gaan we in op de verschillende aspecten van ruimtelijke ordening die dergelijke plannen met zich meebrengen en bekijken we de woonwijk die via een in de dijk gebouwde sluis verbonden is met de polderwijk. We brengen een kort bezoek aan het Horsterwold: een van de grootste aaneengesloten loofbossen van Nederland.

Tenslotte gaan we in op de problematiek in de Zuidlob, waar door onder meer bodemdaling agrariërs in het natte najaar van 2023 veel last hebben gehad van wateroverlast.

Ik wil me aanmelden voor één van deze excursies!

De deelnemers van het Nationaal Deltacongres die bij hun registratie hebben aangegeven dat ze interesse hebben om deel te nemen aan een excursie hebben 14 oktober een persoonlijke uitnodiging ontvangen. Zij kunnen zich via deze persoonlijke uitnodiging aanmelden.