Rijnmond-Drechtsteden
In Rijnmond-Drechtsteden, het gebied vanaf de Hollandsche IJssel tot en met de Haringvlietsluizen en vanaf Hoek van Holland tot en met de Biesbosch, komt het water van vier kanten: van zee, de rivieren, de lucht (neerslag) en de bodem (kwel). Het is een dichtbevolkt gebied met grote economische betekenis voor Nederland afgewisseld met landelijke gebieden. Al deze zaken maken Rijnmond-Drechtsteden kwetsbaar. Daarom is voor dit gebied een voorkeursstrategie voor de waterveiligheid opgesteld, als onderdeel van het nationaal Deltaprogramma. Provincie, gemeenten, waterschappen, veiligheidsregio’s, het Rijk en het Havenbedrijf Rotterdam werken samen aan de uitvoering van deze voorkeursstrategie.
Rijnmond-Drechtsteden is een gebied van uitersten, met havenactiviteiten, stedelijk gebied (waarvan aanzienlijke delen buitendijks gelegen zijn), de Greenports (tuinbouw), het Groene Hart en unieke natuurgebieden zoals De Biesbosch. Economische en ruimtelijke ontwikkeling is hier alleen mogelijk als de waterveiligheid, de zoetwatervoorziening en de klimaatrobuustheid op orde zijn, nu en in de toekomst. De voorkeursstrategie voor Rijnmond-Drechtstedenmoet daarvoor zorgen. Sinds 2014 werkt de regio aan de uitvoering van deze strategie, en in 2020 is die herijkt. De drie deltabeslissingen voor Waterveiligheid, Zoetwater en Ruimtelijke adaptatie vormen het kader voor de uitvoering, evenals de Deltabeslissing Rijn-Maasdelta.
Voorkeursstrategie en Opgaven
De voorkeursstrategie voor de waterveiligheid in dit gebied is gebaseerd om het samenspel van beweegbare stormvloedkeringen en voldoende sterke en hoge dijken. Door goed onderhoud van de stormvloedkeringen en het uitvoeren van dijkversterkingen (conform het Hoogwaterbeschermingsprogramma) blijft de regio voldoende beschermd tegen hoog water. De Maeslantkering (en overige stormvloedkeringen) heeft daarin zijn waarde bewezen door in december 2023 voor het eerst automatisch te sluiten vanwege hoogwater. Sommige dijken in Rijnmond-Drechtsteden voldoen nog niet aan de nieuwe normen. Voor de meeste dijken is de afgelopen jaren een hoger beschermingsniveau afgesproken, omdat het aantal mensen en de waarde achter de dijken is gestegen. Waar dijken op veen gebouwd zijn, leidt bodemdaling bovendien tot een extra opgave voor de veiligheid.
Deze strategie is houdbaar tot voorbij 2070. We houden vinger aan de pols of deze inschatting ook bij versnelde zeespiegelstijging actueel blijft. Bovendien onderzoeken we maatregelen om de strategie (in de tijd) nog op te rekken.
Voor de lange termijn (na minimaal 2070) worden alternatieve strategieën uitgewerkt. Hierin worden andere manieren van beschermen tegen overstromingen onderzocht (inclusief de relatie met ruimtelijke ontwikkelingen). Op basis hiervan wordt ingeschat welke ruimtelijke investeringen op de kortere termijn zonder spijt kunnen worden uitgevoerd. Het Kennisprogramma Zeespiegelstijging levert hiervoor belangrijke informatie, die binnen Rijnmond-Drechtsteden wordt meegenomen als onderdeel in de volgende herijking. Het is belangrijk aandacht te schenken aan:
- Het openhouden van de mogelijkheden voor noodzakelijke maatregelen in de toekomst, bijvoorbeeld met ruimtelijke reserveringen voor toekomstige dijkversterkingen.
- Het uitwerken van de inzichten van de landelijke consortia van het kennisprogramma tot een aantal regio-specifieke alternatieve strategieën, robuust ingebed in de ruimtelijke ontwikkeling van het gebied.
- Terugvertalen van de alternatieve langetermijnstrategieën naar benodigde ruimte en confrontatie daarvan met geplande ruimtelijke investeringen.
- Het vaker voorkomen van langere perioden van lage rivierafvoer en droogte, waardoor de zoetwatervoorziening in de regio onder druk komt te staan als gevolg van toenemende verzilting.
- Het uitvoeren van maatregelen op het gebied van ruimtelijke adaptatie, onder meer in de buitendijkse gebieden.
Daarnaast werkt het Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden onder andere aan ruimtelijke adaptatiestrategieën specifiek voor de dijkzones en buitendijkse gebieden, en de ontwikkeling van plannen voor crisisbeheersing. Het Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden zet zich actief in om bij gebiedsontwikkelingen de juiste kaders en randvoorwaarden te scheppen.