Parallelsessie 4 – De rivier geeft zich prijs. Wat betekent nieuwe rivierkennis voor het programma IRM?
In deze sessie vinden de ware rivierkenners elkaar: maar liefst tachtig procent blijkt binnen fietsafstand van een rivier te wonen. Ze zijn nieuwsgierig naar wát de rivier het afgelopen jaar heeft prijsgegeven. En hoe je met die kennis een ‘vitaal, bevaarbaar, veilig, aantrekkelijk en duurzaam te beheren rivierenlandschap’ maakt.
Kijk hier de parallelsessie terug via YouTube
Alternatieven bouwen
Steven Voest, programmamanager Integraal Riviermanagement (IRM), is trots op de rivieren-community. Het afgelopen jaar is dan ook hard gewerkt aan kennis over de rivieren. “We moeten de rivier snappen om oplossingen voor de toekomst te kunnen vinden”, concludeert hij. Die kennis is er nu: de rivier heeft zich (deels) prijsgegeven.
Rivier in transitie
Saskia van Vuren (Rijkswaterstaat) neemt de deelnemers mee in de nieuwe inzichten. De rivier blijkt nu nog te reageren op handelingen uit het soms verre verleden. “We hebben de rivieren bijvoorbeeld steeds smaller gemaakt en dat zorgt voor erosie. De rivierbodem zakt, de waterstand zakt mee en dan zakt het grondwater in de omgeving ook.” Dat heeft allerlei gevolgen: minder vaardiepte, verdroging en een andere verdeling van het rivierwater.
“We moeten de rivier snappen om oplossingen voor de toekomst te kunnen vinden” - Steven Voest
Minder water naar de IJssel
Complicerende factor: de rivierbodem zakt niet overal even snel. In de bovenloop van de Waal gaat het bijvoorbeeld sneller dan in de bovenloop van de IJssel. Saskia van Vuren legt uit wat dat betekent: de Waal trekt steeds meer rivierwater naar zich toe. Zo blijft er minder water over voor de IJssel. “Het wordt steeds lastiger het IJsselmeer te vullen met zoetwater.” En daar komen de gevolgen van klimaatverandering nog bij.
Het landschap van de toekomst
Het landschap van nu belemmert het landschap van de toekomst. De meerderheid is het met die stelling eens. Jannemarie de Jonge, Rijksadviseur fysieke leefomgeving: “Water moet leidend worden. Als we werken vanuit het natuurlijk systeem, gaan alle opgaven de goede kant op.” Peter van Rooy van kenniscoöperatie NederLandBovenWater is het daarmee eens. “De problemen zijn mega, dit is het moment om het landschap van nu los te laten.”
“Het wordt steeds lastiger het IJsselmeer te vullen met zoetwater” - Saskia van Vuren
Nieuwe arrangementen
Een deelnemer uit de zaal brengt een aardse dimensie in de discussie: voor een nieuw landschap heb je grond nodig, denk dus ook aan grondverwerving. Dat kan ook anders, vindt Jannemarie de Jonge. “Zoek nieuwe arrangementen, denk in het coöperatieve en fondsverwerving.”